Ông Nguyễn Quốc Hiệp rõ ràng khẳng định rằng trong tình hình thị trường bất động sản hiện nay đầy vướng mắc, nếu không có cơ chế bảo vệ cho nhà thầu xây dựng, sau 5 năm, “không nhà thầu nào dám làm”.
Ông Nguyễn Quốc Hiệp nhấn mạnh sự quan trọng của việc đảm bảo quyền lợi và sự bảo vệ cho các nhà thầu trong ngành xây dựng. Nếu không có sự hỗ trợ và cơ chế pháp lý thích hợp, ngành xây dựng sẽ đối mặt với nguy cơ giảm sút nghiêm trọng và không có đủ động lực để tiếp tục hoạt động.
Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội nhà thầu Việt Nam và GP Invest, đã nhấn mạnh tình trạng khó khăn đang đối mặt của các nhà thầu xây dựng trong bối cảnh hiện tại, sử dụng các từ như “bi bét,” “khốc liệt,” và “khủng hoảng” trong bài phát biểu kéo dài 10 phút tại hội thảo “Gỡ vướng địa ốc – thúc đẩy tăng trưởng” do Báo Đầu tư tổ chức.
Ông Nguyễn Quốc Hiệp bày tỏ lo ngại rằng trong các cuộc phỏng vấn và thảo luận liên quan đến giải quyết vấn đề trong thị trường bất động sản, chưa ai đề cập đến ngành xây dựng, mặc dù ngành này có mối liên kết chặt chẽ và gắn bó với lĩnh vực bất động sản. Ngành xây dựng cũng đóng góp 6% vào GDP Việt Nam trong năm 2022.
“Thị trường bất động sản cần xây dựng, không có xây dựng thì không có dự án, không có bộ mặt đô thị nào được thay đổi”, Ông Nguyễn Quốc Hiệp nhấn mạnh.
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, quý I/2023, ngành xây dựng tăng trưởng âm 3% so với cùng kỳ năm ngoái, còn theo Hiệp hội nhà thầu Việt Nam, quý I, các doanh nghiệp chỉ thực hiện được 8% kế hoạch năm 2023.
“Đây là trạng thái bi bét nhất từ trước tới nay”, ông Nguyễn Quốc Hiệp nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Quốc Hiệp cũng đưa ra ví dụ cụ thể khi cho biết rằng gần đây hiệp hội đã có kế hoạch tổ chức một cuộc họp ở miền Trung, nhưng không có doanh nghiệp nào dám tham gia vì khoảng 40 doanh nghiệp thuộc hiệp hội ở miền Trung đều đang đối mặt với tình trạng thiếu việc làm.
Ở miền Nam, một nhóm nhà thầu dẫn đầu bởi tập đoàn Hoà Bình đã gửi một văn bản “lời kêu cứu” tới Thủ tướng, được ký kết bởi 21 nhà thầu khác, nhằm tả lại tình trạng khủng hoảng tài chính và khó khăn về việc làm.
Ở miền Bắc, hàng loạt công ty xây dựng từ lớn đến nhỏ đều đối mặt với tình trạng không có việc làm; trừ một số ít nhà thầu lớn có đủ khả năng triển khai các dự án đầu tư công, thì mới có công việc.
“Chưa từng có năm nào ngành nhà thầu xây dựng trải qua tình trạng khốc liệt như năm nay. Nhiều đơn vị trong top 10 của ngành xây dựng, tôi không tiện đề cập tên, đang đối mặt với tình trạng cảnh báo tài chính, thậm chí không có đủ tiền để trả nhà thầu phụ, trả công nhân, trả vật liệu,… khả năng phá sản hoặc dừng hoạt động kinh doanh rất cao”, người đại diện của Hiệp hội nhà thầu bày tỏ.
“Chúng tôi đã từng nói rằng, nếu không có cơ chế bảo vệ cho nhà thầu xây dựng Việt Nam trong tình hình này, thì trong vòng 5 năm tới không có nhà thầu nào dám tiếp tục hoạt động”.
Ông Nguyễn Quốc Hiệp đã phân tích rằng Việt Nam đang thiếu cơ chế pháp lý để bảo vệ các nhà thầu. Trên Luật Xây dựng, Luật Đấu thầu, và các hợp đồng xây dựng, chỉ có quy định về bảo vệ vốn ngân sách, không đề cập đến việc bảo vệ vốn tư nhân mà các nhà thầu đầu tư. Trong thực tế, vốn đầu tư tư nhân chiếm khoảng 40% trong các dự án. “Nếu không có cơ chế, khung pháp lý bảo vệ cho nhà thầu xây dựng, thì chắc chắn họ sẽ rơi vào tình trạng phá sản”, ông lý giải.
Ông Nguyễn Quốc Hiệp đưa ra phân tích cụ thể hơn, cho biết ngành xây dựng phải vay tiền từ ngân hàng để thực hiện các hoạt động, với mức lãi suất từ 11-13% mỗi năm, và chỉ khi hoàn thành dự án mới được thanh toán. Tuy nhiên, có những trường hợp, sau khi nhà thầu vay tiền và thực hiện công việc, chủ đầu tư không chịu trả tiền. Trong giai đoạn hiện tại, một số chủ đầu tư gặp khó khăn đến mức không thể thanh toán, thậm chí yêu cầu thanh toán bằng cách trao đổi bằng sản phẩm như các căn nhà đã xây dựng.
“Với tình hình như vậy, nhà thầu sẽ lấy đâu ra tiền?” Ông Nguyễn Quốc Hiệp đặt câu hỏi. “Trong tình trạng khủng hoảng bất động sản hiện nay, cái chết đầu tiên là của nhà thầu xây dựng. Ngành xây dựng đang đối mặt với nguy cơ phá sản và tiêu vong…”
Đại diện từ phía nhà thầu cũng bổ sung rằng họ đã nhiều lần kêu cứu lên cấp trên, mong muốn có cơ chế bảo vệ cho các nhà thầu xây dựng và được khuyến nghị sử dụng Luật Dân sự để giải quyết tranh chấp. Tuy nhiên, ông cho rằng Luật Dân sự không hiệu quả.
Bài viết liên quan:
Dây chuyền sản xuất đá thiêu kết tại Việt Nam được đầu tư 30 triệu USD
Một ví dụ được đưa ra là Tập đoàn xây dựng Delta đã thực hiện dự án Trung tâm thương mại Artemis tại số 3 Lê Trọng Tấn, Hà Nội. Dự án đã hoàn thành và đi vào hoạt động, nhưng chủ đầu tư không ký kết nghiệm thu. Doanh nghiệp đã khởi kiện theo Luật Dân sự nhưng không giải quyết được, khiến khoản nợ kéo dài suốt 7-8 năm.
“Chúng ta không chỉ nên nói về tháo gỡ vướng pháp lý cho bất động sản, mà cần tháo gỡ vướng pháp lý cho cả ngành xây dựng, cần có cơ chế để bảo vệ các nhà thầu,” Ông Nguyễn Quốc Hiệp khẳng định.
Từ góc độ của một doanh nghiệp bất động sản, với tư cách Chủ tịch GP Invest, Ông Nguyễn Quốc Hiệp cho rằng một số nhà đầu tư lớn trong lĩnh vực bất động sản đang đứng trong tâm lý chờ đợi, không biết liệu Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản,… sẽ mở rộng thị trường hay siết chặt hơn. Các doanh nghiệp đều kỳ vọng rằng Chính phủ và Quốc hội sẽ thực hiện các tháo gỡ vướng pháp lý kịp thời, vì đánh giá rằng đây là khó khăn lớn nhất hiện nay.
“Về vấn đề nguồn vốn, các doanh nghiệp có thể tìm cách xoay sở. Giải pháp về pháp lý mới là điều chúng tôi kỳ vọng nhất,” Chủ tịch GP Invest thừa nhận.
